Welke mensen maken gebruik van ondersteuning door een vrijwilliger? Wat is hun (schuld)situatie , de financiële competenties en gedrag? Welke levensgebeurtenissen hebben mensen meegemaakt en wat is het doel van de ondersteuning? Als praktijkonderzoeker probeer ik het voor en met lokale organisaties inzichtelijk te maken.
Aan het begin van de ondersteuning wordt aan de hulpvrager een vragenlijst voorgelegd om de beginsituatie in kaart te brengen. Dit gebeurt bij het eerste bezoek. De coördinator of vrijwilliger ligt het onderzoek toe en overhandigt de vragenlijst. Terwijl hulpvragers vaak wel bereid zijn om de vragenlijst in te vullen, is de non-respons hoog. Ik ben verbaasd dat het met name komt doordat de vragenlijst niet wordt voorgelegd. Zijn de coördinatoren en vrijwilligers zo vergeetachtig?
Hulpvragers zoeken vaak pas hulp als de problemen groot zijn. Betalingsachterstanden, deurwaarders aan de deur, gezondheidsklachten en heel veel stress. Tijdens de intake en het eerste gesprek met de vrijwilliger komt er informatie naar boven, maar vaak ook schaamte voor de situatie en spanning voor het nieuwe contact. Ik ervaar het tijdens het eerste gesprek als vrijwilliger met mijn eigen hulpvrager. De paniek is groot: een inkomensterugval door arbeidsongeschikt raken van de echtgenoot, veel ziekenhuisbezoeken en mantelzorg, slapeloze nachten en heel veel brieven, formulieren en regelingen waar de hulpvrager mee geconfronteerd wordt. In de woonkamer liggen verschillende stapels ongeopende post.
Het vertellen van de aanleiding om hulp te zoeken, de stress en zorgen; het is pijnlijk. De vermoeidheid is af te lezen van het gezicht van mijn hulpvrager. Onder de afzuigkap rookt ze een sigaret. We maken een afspraak om volgende week te starten met het ordenen van de administratie. Ze zal zelf een begin maken met het openen van de post. Ik wil afscheid nemen, maar de vragenlijst brandt nog in mijn tas. Zal en kan ik hem overhandigen? Is het niet veel te belastend om daar op dit moment mee aan te komen?